Pobyt  w Domu Opieki Społecznej zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej ustala i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa, w zależności od tego, jaki zasięg ma dany dom pomocy społecznej.

Zgodnie z treścią art. Art. 61 ustawy: 1. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

1) mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka.

Co jednak w sytuacji, w której mieszkaniec nie posiada środków na ponoszenie kosztów swojego pobytu ? W ust. 2  wspomnianego przepisu wskazana jest lista dalszych osób zobowiązanych do ponoszenia kosztów pobytu w Domu Opieki Społecznej:

– małżonek, zstępni przed wstępnymi,

– gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.

 

Co to oznacza w praktyce ? Mamy do czynienia z swoistym obowiązkiem alimentacyjnym, który jest nakładany na krewnych osoby umieszczonej w DPS.  Zasada kolejności osób zobowiązanych do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej przyjęta w art. 61 ust. 1 ww. ustawy  oznacza więc, że jeżeli osoba umieszczona w domu pomocy społecznej nie jest w stanie ponosić kosztów pobytu w placówce, obowiązek wnoszenia opłat spoczywa na małżonku, w następnej kolejności na zstępnych, w dalszej kolejności na wstępnych, a jeszcze w dalszej – na gminie, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Co istotne, wnoszenie opłat nie obciąża równocześnie wszystkich zobowiązanych wymienionych, ale obowiązek ten przechodzi na nich w kolejności ustalonej w powołanym przepisie.

 

Z uwagi na fakt, iż w Domach Pomocy Społecznej umieszczane są osoby, które nie są w stanie samodzielnie sobie radzić, a koszt utrzymania takiej osoby oscyluje w granicach 3000, 00 zł miesięcznie, rzadko zdarza się, iż takie osoby mogą samodzielnie ponosić koszty utrzymania swojego pobytu. Kierowanie do domu pomocy społecznej następuje w drodze decyzji administracyjnej. Decyzją również właściwy organ ustala opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej osoby skierowanej. W przypadku więc  kiedy dochody – ale nie majątek –  mieszkańca domu są niewystarczające do pokrycia w całości opłat, zostaje uruchomiona procedura ściągnięcia wymaganych środków od najbliższej  rodziny. Jak to wygląda w praktyce ? W pierwszej kolejności organ wysyła wezwanie w którym żąda wskazania sytuacji majątkowej osoby i przeprowadza wywiad środowiskowy na tę okoliczność. Kolejno ustalana jest wysokość  dopłaty za pobyt w domu pomocy społecznej jaka będzie egzekwowana od danej osoby zobowiązanej. Organ wzywa do dobrowolnego uiszczania takiej kwoty poprzez zawarcie z nim umowy dot. płatności za pobyt. Jeśli jednak nie zgodzimy się na zawarcie umowy, nie oznacza to dla nas braku konieczności ponoszenia kosztów. W przypadku odmowy zawarcia umowy, organ wydaje decyzję administracyjną w której ustalona zostanie wysokość dopłaty.

W jakiej wysokości jest naliczana taka dopłata ? Ustawodawca w art. 61 ust. 2 pkt lit. b ustawy wskazał, że obowiązek uiszczania przez małżonka, zstępnych i wstępnych opłat za pobyt członka rodziny w domu pomocy społecznej powstaje w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Jak to wygląda w praktyce ? Należy obliczyć  wysokość dochodu na osobę w rodzinie podmiotu zobowiązanego poprzez podzielenie sumy dochodów członków rodziny przez ilość członków rodziny, a następnie odjęciu od tej kwoty dochodu na osobę sumy odpowiadającej 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Kwota jaka nam wyjdzie stanowić będzie górną granicę opłaty jaką obciążyć można daną osobę zobowiązaną.

Ustawa wskazuje ponadto, iż można zwolnić niektóre osoby od obowiązku ponoszenia opłat  na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty, w szczególności jeżeli:

1) wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;

2) występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;

3) małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;

4) osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.

 

Jak widać powyżej, nie zostały tu wymienione takie sytuacje jak zasady współżycia społecznego, czy też naganne zachowanie (min. znęcanie) osoby umieszczonej w DPS względem rodziny. W sytuacji wiec wydania decyzji ustalającej wysokość dopłaty, pozostanie nam możliwość jej zaskarżenia, jednakże bez możliwości powoływania się na takie argumenty, które uchyliłyby nasz obowiązek alimentacyjny w postępowaniu przed Sądem rodzinnym. Z racji na skrajną niesprawiedliwość przepisów w tym zakresie, szykują się zmiany w ustawie, które uregulowałyby te kwestie i spowodowałyby większą ochronę osób krzywdzonych.

 

adw. Dagmara Broniewicz

Kancelaria Adwokacka Wołów

 

Dane firmy

Kancelaria adwokacka Wołów
adwokat Dagmara Broniewicz

ul. Wrocławska 10
(wejście do kancelarii znajduje się od ul. Kąpielowej)
56-100 Wołów

Kontakt

tel./fax: 71 380 97 10
tel. kom.: 607 244 925
biuro@kancelaria-broniewicz.pl